گذری بر سرگذشت جین بارتیک

 

در سال 1854 «جین بارتیک» که قبلا می خواست روزنامه نگار شود با مدرک لیسانس از دانشگاه ایالت میسوری فارغ التحصیل شد.

اما دخترک روستا زاده پر از انرژی اصلا درس خواندن را دوست نداشت.برای همین وقتی آگهی دانشگاه پنسیلوانیا برای استخدام «محاسبه گر» خانم را دید معطل نکرد و در خواستش را فرستاد .دانشگاه در حال انجام طرحی محاسباتی برای ارتش آمریکا بودجنگ جهانی داشت تمام می شد و ارتش از ریاضیدانهای مرد خالی شده بود . بارتیک ابتدا به همراه 70 دختر دیگر با ماشین حساب های ابتدائی و دستی جداول پرتاب توپخانه را محاسبه می کردند.

بعد از چند ماه بدون اینکه بداند ماجرا چیست در طرح « انیاک » داوطلب شد.

دانشگاه به 50 نفر برنامه ریز ماشین جدید نیاز داشت . وقتی که بعد از محاسبه و گزینش اسامی افراد اعلام شد . بارتیک ذخیره دوم بود اما با خوش شانسی نفر پنجم انصراف داد و در همین زمان نیز ذخیره اول به مسافرت رفته بود و به این زودی ها بر نمی گشت . دانشگاه هم عجله داشت پس به بارتیک خبر دادند که خودش را برساند. او هم به همراه 5 نفر دیگر دوره آموزش کار با انیاک را در اوایل تابستان 1945 شروع کرد . آنها ابتدا نحوه ارتباط با دستگاه را از راه کارت پانچ یاد گرفتند و بعد به آنها دیاگرام هایی داده شد که کلیات برنامه ریزی  انیاک را نشان می داد .

 

دقت کنید از اینجا به بعد از عبارت « برنامه ریزی » به جای « برنامه نویسی » استفاده می کنیم  بر خلاف تصور عموم مردم اولین برنامه نویسها برای برنامه دادن به رایانه چیزی نمی نوشتند. برنامه ریزی انیاک عبارت بود از تنظیم چندین سویچ و اتصال که هر کدام عملیات ابتدائی مثل ضرب و جمع و تفریق و تقسیم  را انجام می دادند. بعد از چند وقت دخترها کاملا به دستگاه مسلط بودند و حتی بهتر از سازندگان رایانه می توانستند عیبهای ماشین را پیدا کنند.

بعد از چند سال 6 تفنگدار متفرق شدند اما بارتیک به کارش ادامه داد و برنامه ریزی دو رایانه مهم بعدی BINAC و UNIVAC را هم انجام داد . بایناک اولین رایانه ای بود که از اول دارای حافظه بود و یونیواک هم اولین رایانه تجاری در آمریکا بود . و اولین نمونه های آن در اداره سرشماری این کشور برای انجام محاسبات آماری خریداری شد .

جین بلرتیک در سال 1951 کار پر درآمدش را به خاطر خانواده و شوهر و فرزندانش ترک کرد.

 

بعد از 16 سال بارتیک خواست دوباره به سر کارش در عالم رایانه برگردد همه چیز عوض شده بود . حداقل ترانزیستور در آن زمان دنیای رایانه را متحول کرده بود که سبب کوچک شدن رایانه و بالا رفتن کارایی محاسباتی  رایانه ها شده بود .

بارتیک هنوز  زنده است  و به عنوان یکی از اولین برنامه نویسان  دنیا شاید بهتر از هر کس دیگری  می تواند شگفت انگیزی تکنولوژی اطلاعات و رایانه های  امروزی را درک کند.