طوفانی که ویکی لیکس به پا کرد

اکنون دیگر کمتر کسی را می توان پیدا کرد که نام ویکی لیکس را نشنیده باشد. سایتی که اطلاعات نظامی، سیاسی، اقتصادی و ... کشورها را برای دیدن تمامی کاربران فراهم آورده است. در اینجا قصد داریم حقایقی را در مورد این سایت را منتشر کنیم.

در ابتدا باید معنای واژه "ویکی" را درک کرد. ویکی به افراد و اجتماعی گفته می شود که اطلاعاتی در مورد یک مساله خاص را به طور کاملا رایگان در اختیار افراد قرار می دهند. خواه نحوه این انتقال از طریق روابط اجتماعی باشد و یا از طریق سایت ها. مطمئنا نام سایت ویکی پدیا، بزرگترین دانش نامه آزاد را شنیده اید. هدف از خلق این سایت ایجاد یک بانک اطلاعاتی کاملا قوی در مورد تمامی مسائل موجود در جوامع بشری است. شما به راحتی با جستجو در ویکی پدیا قادر به پیدا کردن اطلاعاتی در مورد کلمه جستجوی خود خواهید بود. ویکی های سایت ویکی پدیا کسانی نیستند جزء همین افراد عادی که در جامعه دیده می شوند اما وقتی همین افراد تک تک اطلاعات خود را در مورد یک مسئله خاص کنار هم قرار دهند یک مجموعه اطلاعات بسیار قوی و قابل استناد به وجود می آید. البته باید توجه کرد آنچه که در سایت های ویکی از درجه اهمیت بسیار بالایی برخوردار است، مستند بودن اطلاعات داده شده می باشد و به همین دلیل است که می گوییم اطلاعات این سایت ها قابل استتناد کردن می گردد.

به ویکی لیکس برگردیم. سایتی که ادعا می شود موسس آن جولیان آسانژ است، اما تاکنون آسانژ خود به طور رسمی این خبر را تایید نکرده است. شاید یک دلیل آن استفاده از مصئونیت ها است. جولیان آسانژ یک کاربر حرفه ای کامپیوتر است، همه او را با نام هکر می شناسند. شاید ادعای بیهوده ای نباشد که بگوییم مقداری از اطلاعات منتشر شده در روی سایت ویکی لیکس توسط خود این فرد جمع آوری شده است.

ویکی لیکس سایتی نبوده که یک شبه تاسیس شود این سایت تاکنون در دسترس بوده اما با افشای اسناد جدید سری آمریکا شهرت زیادی به دست آورده است. در اولین ساعات انتشار اسناد رسمی از سیاست های خارجی آمریکا توجه کاربران بسیار زیادی را به خود جذب کرد در این میان واکنش مقامات رسمی کشورها بسیار جالب بود. قبل از این آسانژ اعلام کرده بود که اسنادی که در آینده منتشر خواهند شد مقداری و درصد بسیار کمی از اسناد موجود خواهند بود با همین حال در همان دقایق ابتدایی انتشار نکات تعمق برنگیزی مطرح شد. مقامات آمریکایی که تیر این پیکان به سوی آنها نشانه رفته بود این اسناد را تکذیب نکردند اما خواهان توقف انتشار آن در همان دقایق اولیه شدند، روسیه نیز به مانند امریکا البته با خونسردی بیشتر خواهان توقف انتشار شد. در بیشتر کشورهای جهان و یا بهتر است بگوییم در تمام کشورهای جهان به غیر از یک کشور هیچ گونه ادعایی مبنی بر کذب بودن این مدارک اعلام نشد. در کشور ما سوال در مورد صحیح و یا غلط بودن این اطلاعات در یک نشست خبری مطرح شد که با جواب قاطع روبرو شد "به طور حتم این اسناد کذب است و افرادی در حال بر هم زدن نظم جهان هستند". بیاییم این جمله را بررسی کنیم آنهم با یک مثال ساده:

A) ویکی لیکس اسنادی منتشر کرده که ثابت می کند آمریکا بدون دلیل واضح و صرفا برای منافع شخصی خود جنگ عراق را به راه انداخت.

B) مردم کشورمان و مسئولین به این نکته اشاره دارند که امریکا بدون هیچ دلیل منطقی برای ارائه به سازمان ملل به عراق حمله کرد و هزاران هزار مشکل به وجود اورد.

و حالا مدرک C

C) اسناد منتشر شده در ویکی لیکس کذب محض است.

خوب با این وجود داریم: A = B و می دانیم: B Í C بنابراین باید داشته باشیم: A = B = C

اما با نطق های این مقام داریم: (A = B) ¹ C

قدم بزرگی است در مشخص کردن سطح فکری. در چند هفته اخیر جلسات و نشست های خبری زیادی در مورد ویکی لیکس در شبکه های خبری و غیر خبری برگزار شد. در شبکه خبر شاهد رویارویی دو نظر متفاوت بودیم، فردی که ادعا می نمود می توان از اسناد منتشر شده به عنوان یک فرصت و برای پیشبرد اهداف ایران استفاده کرد و فردی که ادعا می نمود این حرکت طعمه ای برای ایجاد مشکلات عظیمتر خواهد بود و تنها راه مقابله عدم استفاده و بی طرف بودن است. مدارک زیادی توسط مدافع ویکی لیکس ارائه شد که به همراه استناد های قابل تایید، اما طرف مقابل همچنان بر این نکته تاکید می نمود که ممکن است این روند انتشار اطلاعات در آیند به سود کشور نباشد. یکی از مواردی که برای استفاده از اسناد ویکی لیکس مطرح شد، استفاده از سند جدید منتشر شده در باره حقوق هسته ای ایران بود. در مدرک منتشر شده از طریق سایت ویکی لیکس به روشنی اثبات شده بود که سران رژیم اشغال گر قدس در جلسات مخفی خود دقیقا از این واژه استفاده نموده اند "ما می دانیم که ایران هیچ فعالیت غیر قانونی هسته ای ندارد اما ما باید جلوی پیشرفت ایران بایستیم". استدلال مهمان برنامه شبکه خبر این بود که با توجه به عدم انکار این مطالب توسط سران کشورها، آقای جلیلی در مذاکرات خود با نماینده اروپا می توانست این مدرک را ارائه دهد و اوضاع را به نفع کشور تغییر دهد. فرد مقابل در جواب به این حرکت نحوه انتشار و بدست آوردن اطلاعات را با توجه به سیستم امنیتی آمریکا محال دانسته و انتشار اطلاعات را با نیت قبلی مطرح کردند. در پایان این برنامه هم هیچ کدام از دو طرف قانع نشدند.

موضوع به همین جا ختم نشد. انتشار چنین اسنادی در اینترنت برای ویکی لیکس دوستان و دشمنان زیادی را بوجود آورد. پس از گذشت یک هفته از انتشار این اسناد، این سایت توسط دولت های خارجی مسدود شد. این کار در حالی انجام شد که روند انتشار اطلاعات هنوز ادامه داشت. مسلما وقتی پای یک هکر در میان باشد روش های حرفه ای نیز برای انتشار اطلاعات وجود خواهد داشت. در قدم اول آسانژ دامنه سایت را برای مقابله تغییر داد و در قدم بعدی با ایجاد 120 وب سایت دیگر روند مسدودکردن ویکی لیکس را معکوس نمود. وقتی که دولتمردان کشورهای خارجی در این اقدام برای جلوگیری از انتشار اسناد با شکست مواجع شدند نوبت به دشمنان ویکی لیکس رسید. عده ای از هکران مخالف آسانژ با حمله DDOS سعی به کراش کردن سرورهای خدمات دهنده ویکی لیکس نمودند، جالب است بدانید تعدادی از این حملات توسط هکران ایرانی نیز انجام شد. نمی توان تنها شهرت برای نابود کردن ویکی لیکس را دلیل اصلی این حملات قلمداد نمود. در مقابل این همه ارتش مخالف ویکی لیکس، نیروهای از هکران متحد برای ویکی لیکس به وجود آمد که به مقابله با فعالیت های گروه مخالف برخواستند. بنابر گزارش Zone-h آخرین حمله مهم به یک سایت توسط هکران ایرانی با نام ارتش سایبری به سایت تویـ _-_ر ( به دلایل امنیتی از ذکر نام آن معذوریم) انجام شده بود اما با مطرح شدن این سایت نام ویکی لیکس در جدیدترین سایت های مورد حمله قرار گرفت.

کار به همینجا ختم نشد همزمان با افزایش مقدار اسناد منتشر شده حکم دادگاهی برای آسانژ برای یک پرونده قدیمی صادر شد، تا قبل از این جولیان آسانژ به کشور انگلیس مهاجرت کرده بود و بنا بر اسناد معتبر در جنوب شرقی انگلیس سکونت داشت. وکیل آسانژ بارها اعلام نمود که وی نباید به کشور دیگری استرداد شود.بدیهی است باز شدن یک پرونده قدیمی برای آسانژ تنها برای جلوگیری از آزادی وی و مهمتر از همه متوقف کردن سایت ویکی لیکس بود. از طرف دیگر جنگ در عرصه اینترنت بین دوستان و دشمنان ویکی لیکس ادامه داشت، دوستان این سایت که در ارتشی متحد برای حفاظت و تضمین بقای این سایت در مقابل حملات DDos جمع شده بودند تصمیم به ایجاد میرورهای برای دسترسی همگان به این سایت نمودند. شاید می توان گفت اگر از ابتدا حمله ای به این سایت نمی شد، آن اکنون اینقدر بزرگ نبود. بعد از گذشت چند روز سایت ویکی لیکس با دامنه های کشوری مختلف به همراه چندصد میرور (آینه) جای خود را در اینترنت محکم نمود. اکنون دیگر می توان اطمینان داشت که هیچ تهدیدی نمی تواند موجودیت سایت را به خطر بیاندازد.

وقتی تمامی تلاش ها برای از کار انداختن سایت ویکی لیکس بی نتیجه ماند مخالفان تصمیم به باز کردن پرونده جولیان آسانژ نمودند و در حکمی خواستار استرداد وی شدند، با تمام تلاش هایی که از سوی وکیل مدافع وی انجام شد جولیان آسانژ استرداد شد. دشمنان ویکی لیکس از این بابت خیالشان راحت بود که وقتی آسانژ در زندان باشد هیچ مدرک دیگری منتشر نخواهد شد. اما مثل اینکه این عده فراموش کرده بودند که آسانژ یک حرفه ای ایست و به طور حتم وقتی یک فرد دست به چنین افشاگری بزرگی می زند به عواقب ان نیز فکر می کند. با دستگیری آسانز نه تنها روند انتشار اسناد محرمانه امریکا پایان نیافت بلکه به کار خود با شدت و قدرت بیشتری ازائه داد. می توان گفت که قبلا آسانژ به این نکته پی برده بود که در نبود وی چگونه این اسناد افشا شود و همین افشای اسناد ضامن سلامتی و آزادی وی گردد. به هر حال اگر هم نپذیریم که این اسناد توسط یک برنامه از پیش نوشته شده توسط اسانژ بر روی سایت ارسال می شود، می توانیم این احتمال را بدهیم که ویکی لیکس توسط افراد دیگر با هویت های گوناگون که دسترسی های مشابه ای با جولیان دارند اداره می شود. دستگیری آسانژ نه تنها وضعیت کشورهای که اسناد ان ها منتشر شده اند را بهبود نبخشید بلکه باعث توجه همگان به سمت این سایت و اسناد آن شد.

به کشورمان بر می گردیم اگر بخواهیم با یک امار سر انگشتی تعداد موافقان ویکی لیکس را در مقابل مخالفان آن در صدا و سیما قرار دهیم می توانیم به بینیم که حداقل در مقابل یک موافقف دو مخالف وجود دارد. بنابریان باید گفت سیاست های سیما به گونه ای است که به ویکی لیکس هیچ اعتمادی وجود ندارد. حال یک سوال به وجود می آید: " چرا با این مخالفتها، اسنادی که ویکی لیکس علیه آمریکا منتشر می کند بازتابی این چنینی در اخبار ایران دارد."

در چند روز گذشته خبری منتشر شد تحت این عنوان که رقیب ویکی لیکس تاسیس شد. سایت اوپن لیکس که رویه ای مشابه سایت ویکی لیکس دارد و توسط افراد مسئول در سایت ویکی لیکس تاسیس شد با هدف انتشار اسناد با کسب مجوز از کشورهای مربوطه به وجود آمد. مسلما اوپن لیکی با چنین روشی و سمت و سویی که در پیش گرفته است به هیچ وجه نمی تواند مانند ویکی لیکس خبر ساز شود.

در بین رسانه ها و هجلات هفتگی معتبر در حوزه اروپا شاید جذاب ترین تعریف از ویکی لیکس توسط مجله گاردین در یک کاریکاتور ارائه شد. در این کاریکاتور یکی از سران بلند پایه نظامی آمریکا در جستجوی یکی از اسناد سری است. وی که قادر به پیدا کردن این سند نمی باشد از منشی خود کمک می طلبد و به وی می گوید "می تونی سند جنگ عراق رو برام پیدا کنی". منشی بدون هیچ طعللی به سایت ویکی لیکس می رود و سند سری را پیدا کرده و به رئیس خود تحویل می دهد.

لوگوی سایت ویکی لیکس ساعت شنی است که در دو طرف آن قاره های جهان قرار گرفته است به نحوی که قسمت بالایی این ساعت شنی رنگ تیره تری نسبت به قسمت تحتانی آن دارد و در بین این دو قطرات شفافی وجود دارد که حاکی از شفاف سازی فضای جهان توسط انتشار اسناد توسط ویکی لیکس می باشد.

ما یکی از مدافعان انتشار اسناد ویکی لیکس هستیم. و این کار را سبب شفاف سازی هرچه بیشتر فضای دهکده جهانی برای مردم عادی می دانیم که برای آنها پی بردن به حقیقت سیاست های کشورشان تا کنون غیر ممکن بوده است.

ذکر این نکته پایان بخش این مبحث است که شعار ویکی لیکس بدین مفهوم است: " کاری نکنید که وقتی اسناد آن منتشر شود ناراحت شوید. "